PostNL liet de postzegels ontwerpen door grafisch ontwerper Niels Schrader, die de omgevallen boekenkast als uitgangspunt nam. Schrader: “Want als je die laat kantelen, komen de boeken verspreid in een horizontaal vlak terecht. Als je daar dan van bovenaf op neerkijkt, ontstaat een landschap van boeken. Vergelijk het maar met een satelliet- of luchtfoto zoals je op Google Earth ziet. Alleen hebben nu boeken de plek van gebouwen ingenomen.” Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1, voor post tot 20 gram met bestemmingen binnen Nederland.

Met dit nieuwe postzegelvel zet PostNL de schijnwerpers op de belangrijke rol die boeken spelen bij de vorming van cultuur en identiteit. Een groot aantal organisaties uit de wereld van lezen en schrijven in ons land besteedt dit jaar daaraan extra aandacht. Dat gebeurt onder meer door het organiseren van festivals, tentoonstellingen, manifestaties en verkiezingen in boekhandels, bibliotheken, musea, scholen en culturele instellingen – alles onder de noemer 2016 Jaar van het Boek.

Het ontwerp

Op de tien postzegels van het postzegelvel Jaar van het Boek wordt de hoofdrol vervuld door de boeken Chassidische legenden (1942-43, H.N. Werkman), Turks fruit (1969, Jan Wolkers), Het Achterhuis (1947, Anne Frank), Het Schilder-Boeck (1604, Karel van Mander), Mei (1889, Herman Gorter), De schippers van de Kameleon (1949, H. de Roos), Zomer (1907, Jac.P. Thijsse), Opera postuma/Ethica (1677, Spinoza), Oom Jan leert zijn neefje schaken (1935, Max Euwe/Albert Loon) en Der naturen bloeme (ca. 1266, Jacob van Maerlant).

Deze tien boeken zijn op verschillende manieren van bovenaf gefotografeerd: opengeslagen, voor- of achterkant, de rug van het boek of rechtop staand. Op de tabs links, rechts, boven en onder staan grotere en kleinere publicaties die ook vanuit deze standpunten zijn vastgelegd. Daardoor ontstaat het beeld van een bookscape, een landschap van boeken, zoals grafisch ontwerper Niels Schrader dat noemt, waarbij de boeken schaduwen werpen die van rechtsboven naar linksonder lopen.

Op de tab linksboven staat het logo van 2016 Jaar van het Boek. Op de tabs onder zijn de logo’s van PostNL en van de Koninklijke Bibliotheek afgebeeld. Het gebruikte lettertype is de Graphik (Christian Schwartz, 2007-09).

De ontwerper

Toen grafisch ontwerper Niels Schrader het verzoek kreeg het ontwerp te maken, lag er al een groslijst van boeken op tafel. “Er is veel gediscussieerd over de selectiecriteria voor de tien boeken die op de postzegels moesten komen”, zegt hij. “De Koninklijke Bibliotheek heeft natuurlijk heel veel kroonjuwelen, niet makkelijk om daaruit te kiezen. De uiteindelijke selectie is gebaseerd op diversiteit, zowel in genre als in periode. Voor mij als ontwerper had dat als voordeel dat ik met sterk verschillende beelden kon gaan werken. Daarom was ik blij met deze variatie. Overigens: veel boeken die op de lijst stonden maar het niet werden, hebben toch een plek gekregen op het velletje – zij zijn op de velranden afgebeeld.”

Niels Schrader was verheugd dat de specialisten van de Koninklijke Bibliotheek ervoor kozen om de Ethica van Spinoza op een postzegel af te beelden. “Absoluut. Daar was ik een groot voorstander van, dat is een bijzonder belangrijk boek – zowel voor de filosofie in het algemeen als specifiek voor de Nederlandse literatuur. Sowieso was ik erg blij dat ik deze postzegels mocht maken. Ik ontwerp boeken, houd erg van boeken en ben mij ter dege bewust van de waarde ervan voor onze cultuur.”

Bij de briefing was al duidelijk dat met foto’s van boeken moest worden gewerkt, met hoge resolutie zodat je in ieder geval de titels en de auteursnamen met een loep kunt lezen. Niels Schrader: “Het basisidee achter mijn ontwerp is de omgevallen boekenkast. Want als je die laat kantelen, komen de boeken verspreid in een horizontaal vlak terecht. Als je daar dan van bovenaf op neerkijkt, ontstaat een landschap van boeken. Een bookscape zoals we dat zijn gaan noemen. Vergelijk het maar met een satelliet- of luchtfoto zoals je op Google Earth ziet. Alleen hebben nu boeken de plek van gebouwen ingenomen. Daarom zijn de schaduwen in het ontwerp essentieel – die benadrukken de driedimensionaliteit. Vergeet niet dat licht de sfeer van een landschap bepaalt. De lange schaduwen laten zien dat het tijdstip ’s ochtends vroeg is. De zon komt immers in Nederland in het oosten op. Naar zo’n stemming zocht ik ook.”

Technische gegevens

Zegelformaat    : 36 x 25 mm
Velindeling    : 108 x 150 mm
Papier    : normaal met fosforopdruk
Gomming    : synthetisch
Druktechniek    : offset
Oplaag    : 151.000 velletjes
Drukkerij    : Cartor Security Printing, Frankrijk

Artikelnummer     : 361063
Soort postzegel                       : vel met 10 verschillende postzegels
Drukkleuren postzegel     : geel, magenta, cyaan en zwart
Uitgiftedatum: 12 september 2016

Waarde 1    : H.N. Werkman, Chassidische legenden
Waarde 1    : Jan Wolkers, Turks fruit; ontwerp: Jan Vermeulen
© tekst: Karina Wolkers
© beeld omslag: Marlous Bervoets
Waarde 1    : Anne Frank, Het Achterhuis
Waarde 1    : Carel van Mander, Het Schilder-Boeck
Waarde 1    : Herman Gorter, Mei
Waarde 1    : H. de Roos, De Schipppers van de Kameleon    © Uitgeverij Kluitman, Alkmaar
Waarde 1    : Jac. P. Thijsse, Zomer    © Zaans Museum, Zaanse Schans
Waarde 1    : Spinoza, Opera posthuma (Ethica)
Waarde 1    : Max Euwe en Alb. Loon, Oom Jan leert zijn neefje schaken
Waarde 1    : Jacob van Maerlant, Der Naturen Bloeme

Deze postzegels zijn verkrijgbaar bij de Bruna vestigingen en op Collectclub.nl

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nieuwtjes • Boeken

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 3,50 uit 5)

Laden...