Op 20 september 1928 werd een serie van vijf postzegels uitgegeven met opdruk als voorlopige luchtpostzegels terwijl een definitieve serie werd voorbereid. De Indische Postdienst had de volgende waarden voor het voldoen van het luchtrecht voor de diverse soorten poststukken ter beschikking gesteld van de postkantoren.
Voor binnenlandse vluchten, dus binnen het gebied van Nederlandsch Indië golden de volgende tarieven en rechten:
Briefkaart: 7½ cent met luchtrecht 10 cent.
Brief tot 20 gram: 12½ cent met luchtrecht 20 cent.

Voor vluchten naar Nederland golden de volgende tarieven en rechten:
Briefkaart: 7½ cent met luchtrecht 40 cent
Brief tot 20 gram: 12½ cent met luchtrecht 75 cent.

Brief zwaarder dan 20 gram tot 40 gram: 20 cent met luchtrecht 1½ gulden.
Voor aangetekende verzending werd het recht van 20 cent gerekend dat alleen met de normale frankeerzegels mocht worden voldaan.

Aangetekende brieven gefrankeerd met een complete serie luchtpostzegels ziet men vrij veel. Meestal zijn deze brieven als zodanig te herkennen als ‘maakwerk’ en bestemd voor verzameldoeleinden. Zoals bovenstaand afgebeelde brief die 12 gram woog.

De brief werd vanuit Tjibadak verzonden op 2 november 1928 naar Den Haag. Het port en aantekenrecht, 12½ cent plus 20 cent, was voldaan met de frankeerzegel van 32½ cent. De luchtpostzegel van 75 cent zou voldoende zijn geweest, maar de afzender koos voor een complete serie. De brief werd meegezonden met de zogenoemde eerste retourvlucht die op 6 november 1928 vertrok vanuit Bandoeng naar Batavia en van daaruit op 7 november 1928 naar Amsterdam.

Het KLM vliegtuig, een Fokker F.VIIb-3m met registratie H-NAEN, werd gevlogen door piloot Iwan Smirnoff en de lading post woog 293 kilogram.

Bij aankomst in Amsterdam op 16 november 1928 werden de poststukken gestempeld en van daaruit doorgezonden naar de diverse bestemmingen in Nederland. De envelop kwam in dit geval nog dezelfde dag in Den Haag aan.

Op het postkantoor in Den Haag werd nog een extra stempelafdruk aangebracht in roodviolette inkt dat het poststuk per luchtpost was aangebracht. Zo’n stempel wordt een propellerstempel genoemd vanwege de afbeelding van een vliegtuigpropeller met in het midden een achterzijde van een brief. De datum in het stempel kon worden gewijzigd. Het stempel was ontworpen door André van der Vossen.

Naast het postkantoor Den Haag Prinsestraat hadden de postkantoren te Amsterdam Centraal Station en Rotterdam Coolsingel ook een dergelijk propellerstempel ontvangen. Deze stempels zijn echter niet lang gebruikt want half februari 1930 waren ze al buiten gebruik gesteld. Het was meer een reclamestempel dan een stempel met een bepaald doel: het kenbaar maken dat het poststuk inderdaad per vliegtuig was vervoerd. Er waren in Nederlandsch Indië veel meer poststukken aangeboden dan het aantal dat met deze vlucht mocht worden vervoerd, want het maximaal toegelaten gewicht bedroeg 305 kilogram. De poststukken die niet meer meekonden, een totaal gewicht van 252 kilogram, werden met het stoomschip ‘Patria’ van de Rotterdamsche Lloyd naar Marseille vervoerd en vandaar verder naar Nederland. Het daardoor te veel betaalde luchtrecht werd door de Indische Postdienst terugbetaald aan de verzenders. De geadresseerden moesten dan wel de envelop of briefkaart als bewijs overleggen!

De briefkaart, correct gefrankeerd met 7½ cent en met luchtpostzegel van 40 cent, heeft geen afdruk van een aankomststempel en ook geen afdruk van het stempel ‘aangebracht’ en is waarschijnlijk vervoerd per schip naar Marseille. Als aankomstdatum is met potlood vermeld: 1 december 1928. Maar de kaart is niet ingeleverd, zou ik ook niet doen……. U wel?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 4,67 uit 5)

Laden...