Eerst iets over de tanding van een postzegel. Vellen postzegels worden geperforeerd zodat de zegels van elkaar kunnen worden gescheurd. Losse zegels hebben dan een ‘tanding’. Het perforeren van de vellen gebeurt met een perforeermachine. Indien met de machine slechts één rij kan worden geperforeerd spreekt men van lijntanding. Dan moet het vel twee keer door de machine, eerst verticaal en dan horizontaal of andersom. Bij kamtanding worden in één slag drie zijden geperforeerd.
Verzamelaars en handelaren gebruiken termen om aan te geven welke soort tanding een postzegel heeft. Bij lijntanding wordt dan het aantal tandjes geteld op een lengte van twee centimeter. Bij lijntanding worden de twee zijden van de postzegel aangegeven bij voorbeeld als volgt: Tanding 11 x 12½. Dan betekent dit, dat horizontaal 11 tandjes kunnen worden geteld en verticaal 12½ tandjes. Het x (maal) teken wordt altijd gebruikt voor lijntanding. Indien sprake is van kamtanding, wordt het : (deelteken) gebruikt.

Bij de postzegels van Nederlandsch Indië, uitgegeven op 31 augustus 1923 ter gelegenheid van het 2 jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, kan men vier verschillende lijntandingen tegenkomen. Bovenstaande zegel van 50 cent heeft lijntanding 11. Zowel horizontaal als verticaal kan men dus 11 tandjes tellen per twee centimeter. Men had dus ook 11 x 11 kunnen noteren, voor de duidelijkheid. De postzegel van 50 cent is de enige in deze serie die lijntanding 11 heeft.

De waarden van 5 cent, 12½ cent en 50 cent kunnen voorkomen met lijntanding 11 x 11½. Dus 11 tanden horizontaal en 11½ verticaal. Waarschijnlijk zijn twee verschillende perforeermachines gebruikt.

Tanding 11½ x 11, dus precies andersom, komt voor bij de waarden van 5 cent, 12½ cent, 20 cent, 50 cent en 1 gulden. En daarbij kwam de ontdekking! Want de waarde van 5 cent is zeldzaam. In twee verschillende rondzendboekjes vond ik de 5 cent met deze zeldzame tanding, beide zegels geprijsd voor 15 cent. De cataloguswaarde ligt vele malen hoger en als men een ongebruikte zegel tegenkomt is het zelfs een grote zeldzaamheid. De samenstellers van de rondzendboekjes hadden niet de moeite genomen om de tanding van de zegels te meten en de goedkoopste cataloguswaarde aangehouden.

De meest voorkomende lijntanding in deze serie is tanding 11½, of 11½ x 11½. De waarden van 2½ gulden en 5 gulden komen uitsluitend in deze tanding voor. Gaat u ook op zoek naar de zeldzame tanding 11½ x 11 van de 5 cent? Er zijn meer dan 2 miljoen exemplaren van deze waarde gedrukt in drie verschillende tandingen dus misschien heeft u net zoveel geluk als ik.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,60 uit 5)

Laden...