Als de laatste buslichting door de PTT was geweest kon iemand, die toch nog snel een brief wilde verzenden, deze afgeven aan het (bagage)loket van een station. Het meegeven van brieven aan treinen werd mogelijk vanaf 15 mei 1927. De PTT had daartoe een overeenkomst gesloten met de Nederlandsche Spoorwegen.
Naast het normale frankering met een postzegel moest ook nog betaald worden voor de dienst die de NS verrichtte. Dat werd gedaan met een bagage- of treinzegel van de Nederlandsche Spoorwegen. Deze zegel moest op de achterzijde van de envelop worden geplakt. Zowel de postzegels als de treinzegel moesten worden gestempeld met het blokstempel met dagtekening van het NS station.
De afgebeelde brief is gedateerd 1 april 1941 en werd aangeboden aan het loket van het NS station te Bilthoven. De brief werd met de trein naar Den Haag vervoerd en door het spoorwegpersoneel overgedragen aan de PTT. Die bestelde de brief op 3 april 1941, gezien de aantekening op de brief, want een afdruk van een poststempel ontbreekt.
Opvallend is de naam van de geadresseerde: H.A. ridder van Rappard. Een zeer bekende naam in de Nederlandse politiek. Maar deze H.A. is niet degene die lid was van onder andere de Tweede Kamer der Staten-Generaal, want hij leefde van 7 maart 1824 tot 4 oktober 1877. Of kan het zijn zoon zijn geweest? Maar die heette A.G.Æ. ridder van Rappard en was ook lid van de Tweede Kamer en van de Eerste Kamer. Hij werd geboren op 30 augustus 1871 en overleed op 25 mei 1946.
De afzender geeft helemaal geen aanknopingspunt. Of weet een lezer wie H.A. ridder van Rappard was en de afzender? De straatnaam, Daendelsstraat te Den Haag, bestaat nog steeds. Maar hier is alleen een parkeerterrein met nieuwbouw te vinden dat is verlengd met een voetpad langs de tunnelbak van de Utrechtsebaan.
In 1943 werd het tijdelijke einde aangekondigd van de mogelijkheid om treinbrieven te verzenden via een NS station. Want op 13 januari 1943 verscheen de mededeling: De N.V. Nederlandsche Spoorwegen heeft zich genoodzaakt gezien de gelegenheid tot afgifte van stukken aan de bagagebureaus van haar stations en van de stations der door haar geëxploiteerde tramwegen onder de tegenwoordige omstandigheden op te heffen met ingang van 15 januari a.s.
En de postzegel op de brief? Deze zegel van 7½ cent werd op 1 oktober 1940 uitgegeven. De achtergrond van de zegel is de 3 cent ´Vliegende duif´ uit 1926 die toen in geelgroen was uitgevoerd. Ontwerper Jan van Krimpen ontwierp de waardeaanduiding en versierde die met gebogen lijnen. Het is dus géén opdruk op een bestaande postzegel. De zegel kreeg de symbolische naam mee van ´traliezegel´. Nederland achter de tralies…..
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland • Nederland • Spoorwegen
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (10) Schrijf een reactie
@Cees, volgens mij staat er niet A.H. maar Jonkheer A. en is dat dus de figuur die jij al hebt aangehaald.
Cees, er is nog een Ridder Van Rappard (misschien zijn of waren er nog wel meer), nl.: Louis Rudolph Jules (Rolly) ridder van Rappard, o.a. burgemeester van Gorinchem van 1939 tot 1971.
Groeten: Jan.
“Het is dus géén opdruk op een bestaande postzegel.”
Maar zelfs al was de 3c ondergrond in groen geweest dan nog was het geen opdruk…
Beste Cees
Ik dacht dat er nog meer treinzegels in gebruik zijn geweest, bijv. een van 25, 45 en 50 cent met daarop het logo van de NS en de kop van een dieseltrein. Later ook een iets groter formaat zegel van 15 cent met tekst: NS en de kop van een trein. Of komen die nog aan de orde?
Beste Cees, volgens mij zijn er meer treinzegels geweest, hele kleinytrjes (van 25, 45 en 50 cent) en een iets groter van 15 cent, alle met de kop van een dieseltrein erop.
Dag Henk, in totaal bestaan meer dan 200 verschillende treinzegels van de Nederlandse Spoorwegen, variëteiten en typen niet meegeteld. Daarnaast bestaan ook nog treinzegels van bijvoorbeeld de Ooster Stoomtram Mij(35 verschillende) en van de Nederlandsche Buurtspoorweg Mij (21 stuks). Mocht je een overzicht willen hebben dan kan ik het boekje ´Spoor en Post in Nederland´ aanbevelen, uitgegeven in 1979 door het Spoorwegmuseum in Utrecht.
Spoorwegzegels uit de periode 1914-1979 staan op de webpagina’s van Leo Bakx. Met afbeeldingen, en in tabelvorm per uitgevende spoormaatschappij en periode typen naar kleur en perforatie.
Zie http://members.casema.nl/leobakx/Spoorwegzegels.htm
De NVPH die zegt dat de treinzegels niet in de catalogus komen omdat het geen postzegels zijn spreekt zich zelf tegen door wel de Brandkastzegels, de Interneringszegels en de Postbewijszegels op te nemen want dit zijn ook geen echte POSTZEGELS. Brandkastzegels waren een verzekeringszegel. De Interneringszegels was een zegel die een beperking in hield voor het verzenden van brieven naar het buitenland door de geïnterneerden. De Postbewijszegel was om een betaling te doen.Dus dan zouden deze zegels ook uit de NVPH catalogus geweerd moet worden. Het zou een schone zaak zijn om de spoorwegzegels alsnog op te nemen maar dat zal wel een illusie zijn.
Beste Cees,
ik heb een envelope geadresseerd aan de zelfde persoon maar dan in 1930 verstuurd vanuit Berlijn naar de Valeriusstraat 148 in Amsterdam. Indien geinteresseerd dan kan ik je een scan toesturen
Graag Hans! Kijk s.v.p. op de website van de Nederlandse Academie voor Filatelie voor mijn e-mail adres. Alvast dank!!
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)